Προς
Τον κ. Προϊστάμενον της Εισαγγελίας
Πρωτοδικών Αθηνών

ΘΕΜΑ:«Υποβολή φακέλλου ενεργηθείσης προκαταρκτικής εξετάσεως».

Δια της υπ´αριθμ. 1868 / 5-9-1974 παραγγελίας υμών έλαβον την εντολήν όπως ενεργήσωπροκαταρκτικήν εξέτασιν προς διακρίβωσιν τυχόν τελέσεως, αξιοποίνων πράξεων εξαφορμής των περί το Πολυτεχνείον γνωστών αιματηρών εκδηλώσεων του Νοεμβρίου1973. Επιληφθείς ούτω της ερεύνης εξήτασα πλήθος μαρτύρων, συνέλεξα έγγραφα,ενήργησα αυτοψίας και αλλάς έρευνας, ήκουσα μαγνητοταινίας και παρηκολούθησατην προβολήν κινηματογραφικών ταινιών, ληφθεισών κατά τας ερευνωμέναςεκδηλώσεις. Υποβάλλων ήδη υμίν τον σχηματισθέντα ογκώδη φάκελλον αναφέρω ταακόλουθα επί των εκ της ερεύνης ταύτης διαπιστωθέντων:

ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

Α)ΠΡΟΗΓΗΘΕΝΤΑ

Την 20ήνΝοεμβρίου 1972 είχον διεξαχθή αρχαιρεσίαι εις απαντάς τους φοιτητικούςΣυλλόγους των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων προς ανάδειξιν νομίμωνεκπροσωπήσεων. Αποτέλεσμα όμως των αρχαιρεσιών τούτο ήτο η εις τας περισσότεροςΣχολάς, πλην των τοιούτων τοπογράφων και Χημικών Μηχανικών του ΕθνικούΜετσοβείου Πολυτεχνείου, ανάδειξις εκπροσώπων ασχέτων και ξένων προς την αληθήβούλησιν των εκπροσωπουμένων. Δι´ ο και σταθερόν, αμετάθετον και θερμόν ήτο τοσύνθημα μεταξύ του σπουδαστικού κόσμου δια γνήσιας και αδιάβλητους αρχαιρεσίας.Το ειλικρινές και δίκαιον τούτο αίτημα απετέλεσε την απαρχήν των κατά Νοέμβριον1973 γνωστών αιματηρών γεγονότων του Πολυτεχνείου. Από των αρχών ήδη του μηνόςΝοεμβρίου, συμπληρουμένου του κατά νόμον ετησίου κύκλου των φοιτητικώνεκπροσωπήσεων, το αίτημα τίθεται, καθίσταται γενικόν και εμφανίζεται σταθερόν,εμπνέον τους σπουδαστάς εις αποφασιοτικήν, προς ικανοποίησίν του,αγωνιστικότητα. Το έναυσμα του αγώνος δίδεται δια της υπό των ΣυλλόγωνΤοπογράφων και Χημικών του ΕΜΠ δημοσιεύσεως δια του τύπου του από 8-11-1973ψηφίσματος αναφερομένου εις σπουδαστικά μόνον ζητήματα και αιτήματα. Την 13ηνΝοεμβρίου 1973 επισκέπτεται το Πολυτεχνείον ο τότε Υπουργός Παιδείας καιΚυβερνήσεως Σπυρίδωνος Μαρκεζίνη Παναγιώτης Σιφναίος, όστις εις μάτην προσπαθείνα κατευνάση τα πνεύματα, να πείση περί των αγαθών του προθέσεων κα να αναβάληπρος καιρόν τας αρχαιρεσίας, ελπίζων προφανώς εις την δια των ενεργηθησομένωνβουλευτικών εκλογών εκτόνωσιν της καταστάσεως. Απέρχεται του Πολυτεχνείουάπρακτος και ανήσυχος, μη δυνηθείς να εφοδιάση τον πρύτανιν δια του όπερ είχενυποσχεθή διατάγματος περί αναβολής των αρχαιρεσιών, ίνα δυνηθή να αρνηθή τηνυπό των σπουδαστών αιτηθείσαν ήδη, εν τω πλαισίω του νόμου, άδειαν συγκλήσεωςτων συνελεύσεων, διότι το διάταγμα τούτο - κατά την χαρακτηριστικήν έκφρασιντου τότε Υπουργού - «περιεπλανάτο εισέτι μεταξύ Αγαθαγγέλου και ΠαρασκευάΙωαννίδη, καίτοι υπογραφέν υπ´ αυτού από δεκαημέρου και πλέον».

Β) ΤΕΤΑΡΤΗ,14-11-1973

Και την14-11-1973 αι επίφοβοι Γενικοί Συνελεύσεις των σπουδαστών πραγματοποιούνταινομίμως. Από 14.00 μέχρι 17.30 ώρας περίπου 3.000 σπουδασταί του Πολυτεχνείουσυνέρχονται εις τα κτίρια των Σχολών των και πραγματοποιούνται Συνελεύσεις τωνΣυλλόγων: Αρχιτεκτόνων, Πολιτικών Μηχανικών, Μηχανολόγων - Ηλεκτρολόγων καιΧημικών Μηχανικών. Εις απάσας τας Συνελεύσεις ταύτας συνεζητήθησαν σπουδαστικάμόνον θέματα και απεφασίσθη η αποχή εκ των μαθημάτων μέχρι και της Δευτέρας19-11-1973. Το προηγούμενον όμως των περί την Νομικήν, ιδία, Σχολήν, γεγονότωντου Φεβρουαρίου 1973 και των εξ αυτών δυσμενών εξελίξεων, σοβαρός μεν προεκάλειεις τους τότε κρατούντος ανησυχίας, προάγγελος όμως ήτο ελπίδων πολλών δια ταςνεανικάς καρδίας των σπουδαστών. Και το αντίθετον τούτο, δι´ έκαστον τωνδιισταμένων συναίσθημα σοβαρώς επετείνετο, τεχνιέντως εκατέρωθεν υπό ανησυχιώνκαι ελπίδων τροφοδοτούμενον. Τας απογευματινός ώρας της ιδίας ημέρας, Τετάρτης14-11-1973, ρίπτεται υπό τίνων σπουδαστών η ιδέα της παραμονής καιδιανυκτερεύσεώς των εντός του Πολυτεχνείου, ενώ πλήθος φοιτητών εξ άλλων σχολώνπροσέρχονται εις το Πολυτεχνείον και συνενούνται μετά των αυτόθι παραμενόντων.Η τοιαύτη περί παραμονής απόφασις υπήρξεν αυθόρμητος και ήτο ξένη - αρχικώςτουλάχιστον - προς πάσαν ιδέαν πολιτικής εκμεταλλεύσεως των εκδηλώσεων. Περίτην 18.00 ώραν πραγματοποιείται εκτός του Πολυτεχνείου και επί των οδώνΠατησίων και Στουρνάρα συνάντησις του Πρυτάνεως του Πολυτεχνείου μετά του τότεΑστυνομικού Διευθυντού Αθηνών, παρισταμένου εκπροσώπου της Εισαγγελικής Αρχήςκαι ζητείται άδεια του πρυτάνεως, δια την εντός του ιδρύματος είσοδον τωναστυνομικών προς εκδίωξιν των σπουδαστών. Ο πρύτανις όμως αρνείταικατηγορηματικώς, διερμηνεύων εν τούτω και την ομόφωνον και ομόρρυθμον γνώμηντης τε Συγκλήτου και του Συλλόγου των καθηγητών του Πολυτεχνείου. Η τοιαύτηυπεύθυνος θέσις των καθηγητών του Πολυτεχνείου εξεφράσθη και επισήμως δια τηςαπό 15-11-1973 αποφάσεως της Συγκλήτου, δι´ ης κατηγορηματικώς απεκρούετο πάσαιδέα επεμβάσεως διότι θα κατελύετο δι´ αυτής το ακαδημαϊκόν άσυλον και σοβαρόςυφίστατο κίνδυνο, αιματοχυσίας. Εξεφράζετο δε εν ταυτώ η ελπίς της υπό τωνιδίων των καθηγητών, ως και κατά το παρελθόν, ειρηνικής αντιμετωπίσεως τωνγεγονότων. Νέα προσπάθεια της Αστυνομίας δι´ απ´ ευθείας συνεννοήσεως μετ´εκπροσώπων των σπουδαστών προς ειρηνικήν αποχώρησίν των εκ του Πολυτεχνείουαποτυγχάνει. Οριστικοποιείται ούτω η απόφασις της αυτόθι παραμονής τωνσπουδαστών και από 22.00 ώρας λαμβάνονται τα πρώτα του εκ των έσω αποκλεισμούτων. Ουδέν όμως εκ των έξω η Αστυνομία πραγματοποιεί. Αποσύρεται και απρακτεί,οιονεί απαθώς θεωμένη των γιγνομένων, παρά τον σαφώς διαφαινόμενον κίνδυνονδιεισδύσεως στοιχείων ξένων και επιρροών επιβλαβών ασχέτων προς τα σπουδαστικάαιτήματα, μεταξύ του φοιτητικού κόσμου, κίνδυνον, ον αντελήφθησαν ή θα έδει νααντιληφθούν πολυπλεύρως και ουχί μονομερώς αι υπηρεσίαι πληροφοριών τηςΑστυνομίας. (Οράτε σχετικήν αναφοράν αρμόδιας υπηρεσίας). Και ούτω δενεπιχειρείται ευθύς εξ υπαρχής το λογικώτερον και απλούστερο, ο αποκλεισμόςδηλονότι του τετραγώνου του κτιριακού συγκροτήματος του Πολυτεχνείου και η απαγόρευσιςή ο έλεγχος, έστω, των εις το Πολυτεχνείον εισερχομένων και εξερχόμενων αυτού.Ούτω και το πανεπιστημιακόν άσυλον θα διετηρείτο και τα επακολουθήσαντα έκτροπαθα προελαμβάνοντο. Και το αποτέλεσμα υπήρξεν αληθώς τραγικόν. Στοιχεία ξένα,άσχετα και εχθρικά προς τους σπουδαστάς εισέρχονται εις το Πολυτεχνείον, οιερός χώρος του οποίου μεταβάλλεται εις αιματοβαφή οτίβον ενός απηνούς αγώνοςφανατικών πολιτικών αντιθέσεων. Εκπρόσωποι των ποικίλων αποχρώσεων τηςαριστεράς διασταρούνται μετά πρακτόρων της ΚΥΠ και ανυποψίαστοι αγνοίσπουδασταί συνεργάζονται μετά πρακτόρων μυστικών υπηρεσιών. Και πάντες ούτοιιδίας έχουν επιδιώξεις, αι οποίοι συμπορεύονται εις την προς ίδιον όφελοςαδίστακτον εκμετάλλευσιντου αγνού ιδεαλισμού των νέων (κατάθεσις υπ´ αρ. 176 καιμαγνητοταινία). Από του απογεύματος της Τετάρτης 14-11-1973, το καθαρώνσπουδαστικών αιτημάτων φοιτητικόν κίνημα, μεταλλάσσεται εις πολιτικόν καιεκφράζεται ως αντίθεσις προς την κρατούσαν τότε δικτατορίαν. Τα ριπτόμενα δεαρχικά συνθήματα δηλοποιούν την ενότητα εις αυτήν την αντίθεσιν «ψωμί - παιδεία- ελευθερία - δημοκρατία, Λαϊκή Κυριαρχία, έξω από το NATO, Δημοκρατικήπαιδεία, κάτω η Χούντα, όχι στον εμπαιγμό ενός τρελού» κ.ά. Η τοιαύτη προς τονπολιτικόν χώρον μετατόπισις του αγώνος σωρευτικά προκαλεί γεγονότα και ραγδαίαςσυνεπάγεται εξελίξεις. Η βαρεία πολιτική ατμόσφαιρα της εποχής και η επί έτησυμπιεζομένη πολιτική βούλησις εύρον άνοιγμα εκτονώσεως έντονον εις τα δια τωνεκδηλώσεων προκαλούμενα ρήγματα εις τον δικτατορικόν μονολιθισμόν, ενώ ο κατάτην ιδίαν εσπέραν τεθείς εις λειτουργίαν πρόχειρος ραδιοφωνικός σταθμός τουΠολυτεχνείου μεταβάλλει εις κήρυγμα εύγλωττον, ισχυρών συγκινησιακών δονήσεων,γενεσιουργόν, την κραυγήν: «Εδώ Πολυτεχνείον, εδώ Πολυτεχνείον, εδώ οραδιοφωνικός Σταθμός των ελευθέρων αγωνιζόμενων Ελλήνων»! Η στιγμή ήτο κρίσιμοςδιότι η εκδήλωσις ήτο αυτόχρημα επαναστατική - και το έτι σπουδαιότερον -εξεδηλούτο εις χώρον ελευθερίας πνευματικής και κατέκλυζε τας ψυχάς αμετανόητωνιδεολόγων όλων των εποχών, των νέων! Απητείτο γνώσις του αναφυομένου ήδηπροβλήματος και εχρειάζετο σύνεσις, αντικειμενικότης, διορατικότης καιψύχραιμος αποφασιστικότης δια την αντιμετώπισιν και επίλυσιν τούτου. Και ωςπρος μεν την γνώσιν σοβαρώς εδοκιμάσθη, διότι ουδείς των αναλαβόντων τηνευθύνην των γεγονότων εκ των τότε κρατούντων εδείχθη ότι κατενόει σοβαρώς τασπουδαστικά αιτήματα και την ιδιότυπον και ιδιόμορφον ψυχολογίαν των νέων, οιοποίοι εις τας προοδευτικός και ανακαινιστικός τάσεις των εμφανίζονται ανέκαθενως αντιφρονούντες, αντικυβερνητικοί και ουχί σπανίως επαναστατικοί. Ως προς δετην σύνεσιν, την ψυχραιμίαν και διορατικότητα τραγική επηκολούθησεν η εκ τωνεξελίξεων διάψευσις αυτής της ελπίδος.

Γ) ΠΕΜΠΤΗ15-11-1973

Την Πέμπτην,15-11-1973, η συγκέντρωσις λαμβάνει αμιγώς πολιτικόν χαρακτήρα. Πλήθη λαούκατέρχονται προς το Πολυτεχνείον, αι εκτός αυτού συγκεντρώσεις ογκούνται καιαυξάνονται γεωμετρικώς οι εντός αυτού εισερχόμενοι σπουδασταί, αλλά καιεργάται. Μαχητικά, αναρχικά και αριστερά στοιχεία επηρεάζουν προς στιγμήν τοδια του Ρ / Σ και των μεγαφώνων ριπτόμενα συνθήματα, ενώ πράκτορες της ΚΥΠ, τηςΕΣΑ και άλλων μυστικών υπηρεσιών νοθεύουν την καθαρότητα των φοιτητικώνσυνθημάτων δια της διαδόσεως αναρχικών και ανατρεπτικών τοιούτων όπως: ΚΚΕ -κάτω το Κράτος, Λαοκρατία, ζήτω η σεξουαλική επανάστασις κ.ά. (κακότεχνοςπροβοκάτσια κατά Σιφναίον και Δασκαλόπουλον) και προσπαθούν να εξωθήσουν καιπαρασύρουν τους σπουδαστάς εις παντοίας πράξεις βίας και δολιοφθορών.(Καταθέσεις υπ´αρ. 33, 61, 75, 130, 155, 159, 187, 202 και 213). Και οι σπουδασταίαμύνονται προς πάσαν κατεύθυσιν. Επαναφέρουν τον Ρ / Σ εις την ορθήναντιδικτατορικήν θέσιν του, απαλείφουν αναρχικά και εξτρεμιστικά συνθήματα,αποκαλύπτουν και εκδιώκουν εκ του Πολυτεχνείου τους πράκτορας, τοποθετούνφρουράς εις άπαντα τα εργαστήρια και χώρους οργάνων προς διαφύλαξίν των έναντιπάσης φθοράς ή ζημίας, οργανώνουν επιμελώς την αυτόθι παραμονήν των δια τουορισμού ειδικών επιτροπών κατά τομείς, επιμελούμενοι και αυτής τηςκαθαριότητος, καταστρέφουν όμως από συμφώνου οι ίδιοι το γραφείον τουΚυβερνητικού Επιτρόπου και καλούν τον λαόν εις συμπαράστασιν και εξέγερσιν.(Οράτε καταθέσεις απάντων των καθηγητών του Πολυτεχνείου και του επιμελητούΙατρίδη). Εκτός του Πολυτεχνείου η κατάστασις εμφανίζεται περισσότερονέκρυθμος, διότι η ευρύτης των χώρων και η εντεύθεν ελευθερία κινήσεωνδιευκολύνει τας μαζικός συγκεντρώσεις και μαχητικάς εκδηλώσεις εις διάφορασημεία του κέντρου της πόλεως. Κινήσεις διαδηλωτών, συγκεντρώσεις,μικροσυμπλοκαί με αστυνομικούς, διανομή προκηρύξεων, επικόλλησις ή αναγραφήσυνθημάτων εις αυτοκίνητα κ.λπ. μεταφοραί τροφίμων και φαρμάκων εις τους εντόςτου Πολυτεχνείου, μεμονωμένα περιστατικά προπηλακισμού εις βάρος αστυνομικώνκαι στρατιωτικών και διακοπή της έμπροσθεν του Πολυτεχνείου κυκλοφορίας κατάτας εσπερινός ώρας είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της ημέρας ταύτης. Από πλευράςυπευθύνων συνεχίζετο, περιέργως, η απραξία και εφεκτικότης. Πραγματοποιείταισυνάντησις του Υπουργού Παιδείας μετά του Πρωθυπουργού και αμφοτέρων, ακολούθωςμετά του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, παρισταμένου και του Υπουργού ΔημοσίαςΤάξεως. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας - καθ α υπό του Παν. Σιφναίου κατατίθεται -εξεδηλώθη αντίθετος προς πάσαν επέμβασιν εις το Πολυτεχνείον, συμφωνών εν τούτωμε την απόφασιν της Συγκλήτου. Και εις την γενομένην προς αυτόν παρατήρησινπερί κινδύνου προκλήσεως μεγάλων καταστροφών απήντησεν: «Ας τα σπάσουν. Αςκάψουν και το Πολυτεχνείον. Έχομε λεπτά δια να τα ξαναφτιάξω μεν. Ας κατεβούνκαι στους δρόμους. Ας σπάσουν τις βιτρίνες». Επεδίωκε προφανώς - επιλέγει οαυτός πάντοτε τότε Υπουργός Παιδείας - πολιτικά οφέλη. Ποια και πώς όμως; Ιδούτο ερώτημα!

Δ)ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 16-11-1973

Το δράμα τωνγεγονότων του Πολυτεχνείου οδηγείται εις την τραγικήν του κορύφωσιν και τηναιματηράν του κατάληξιν. Εντός μεν του Πολυτεχνείου η θέσις των ως είρηται,ποικιλώνυμων φατριών και πολιτικών τάσεων σκληρύνεται, ενώ τα δια του Ρ / Σεκπεμπόμενα συνθήματα συγκινούν, προκαλούν, διεγείρουν και κινητοποιούν μάζαςλαού εις ομαδικός συγκεντρώσεις. Κατά τας μεσημβρινός ώρας πραγματοποιούνται αιπρώτοι μεγάλοι πορείαι προς Ομόνοιαν και Πολυτεχνείον δια των μεγάλων αρτηριών:Αιόλου, Σταδίου, Πανεπιστημίου, Πατησίων και Αλεξάνδρας. Την 18.00 ώραν μέγαπλήθος διαδηλωτών πορεύεται προς το Σύνταγμα.

Ανακόπτεταιόμως υπό αστυνομικών δυνάμεων η πορεία του και εις την συμβολήν των οδώνΣταδίου - Δραγατσανίου και Κοραή επιχειρείται η βιαία διάλυσίς του. Κατά τηνεπανακολουθήσασαν συμπλοκήν ρέει το πρώτον αίμα, διότι υπήρξαν εκατέρωθεντραυματίαι. Κατά τινας μάλιστα μαρτυρίας, μη πλήρως εξελεγχθείσας, ετραυματίσθησανθανασίμως νεαρά διαδηλώτρια και διαδηλωτής και επυροβολήθη δις Υπαστυνόμοςανεπιτυχώς (καταθέσεις υπ´ αριθ. 215, 216 και 217). Στοιχεία ύποπτα καιανεύθυνα, ομαδικώς ή και ατομικώς ενεργούντα, προβαίνουν εις πράξειςβιαιοπραγίας κατά πολιτών και εις καταστροφάς περιουσιών (θραύσεις βιτρινών καιπροθηκών καταστημάτων - κατάθεσις 239). Ομάς διαδηλωτών επέτυχε και εισήλθε ειςτο επί της οδού Αιόλου αρ. 104 Μέγαρον της Νομαρχίας Αττικής και μετά κόπουεξεβλήθη υπό των αστυνομικών. Η κατάοτασις συνεχώς εκτραχύνεται και καθίσταταιεπικίνδυνος. Την 19.30 ώραν ζητείται υπό της Αστυνομίας η επικουρία τηςΧωροφυλακής, ήτις και αναλαμβάνει την φρούρησιν διαφόρων δημοσίων καταστημάτων,(έγγραφον της υπ´ αρ. Ε 34356 Φ 0025 / 16-11-1973). Περί ώραν 20.30 αρχίζουν αιπρώτοι συγκεντρώσεις και επιθέσεις των διαδηλωτών κατά του επί της συμβολής τωνοδών Γ Σεπτεμβρίου και Μάρνη κτιρίου του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως, αίτινεςκαι κατά τρεις διαδοχικός φάσεις συνεχίζονται μέχρι της 22.30 ώρας.Επιτυγχάνεται αρχικώς η απόκρουσις και διάλυσίς των διαδηλωτών δι´ απλώναπωθήσεων και χρήσεως αστυνομικών ράβδων, ως και δακρυγόνων αερίων. Κατά ταςτελικάς όμως φάσεις των επιθέσεων τούτων γίνεται χρήσις πυροβόλων όπλων, τηεντολή του Διοικητού του Μικτού Επιτελείου του Υπουργείου Στρατηγού Βαρνάβα. Ωςπρος τον χαρακτήρα της τοιαύτης χρήσεως των όπλων τα υπό των αρμοδίωνυποστηριζόμενα σοβαρώς προς την πραγματικότητα αντιτίθενται. Ομιλούν ούτω περίπυροβολισμών εις τον αέρα προς εκφοβισμόν ενώ οι δύο (2) πρώτοι νεκροί εκ τουκαταλόγου των γνωστών θυμάτων έπεσαν εις τον γύρωθεν χώρον και ακόμη υπήρξανπολλοί τραυματίαι. Εν τη ερεύνη ακολούθως της νομιμότητος της ούτω γενομένηςχρήσεως των όπλων σοβαρά διαπιστούται αντίθεσις απόψεων των τότε υπευθύνωνυπηρεσιακών παραγόντων, των μεν υποστηριζόντων ότι νομίμως εγένετο η χρήσις τωνόπλων (κατάθεσις υπ´ αρ. 151), των δε τουναντίον ότι μεταξύ των νομίμων μέσωνδεν ήτο και η χρήσις των όπλων κατά του πλήθους (κατάθεσις υπ´ αριθ. 180). Ηκατά του πλήθους όμως χρήσις των όπλων διαπιστούται, ως ετονίσθη ήδη, κατάτρόπον αναμφισβήτητον. Πέραν των συγκεκριμένων και επωνύμων θυμάτων, τα επί τωνκατέναντι τοίχων και των αυτόθι επί των οδών εσταθμευμένων αυτοκινήτωνδιαπιστωθέντα και εισέτι υπάρχοντα ίχνη εκ προσκρούσεως βλημάτων πυροβόλωνόπλων, εις μακρόν μάλιστα από του εδάφους ύψος καταδεικνύουν το έωλον του περίεκφοβιστικών βολών ισχυρισμού. Η ύπαρξις τέλος ελευθέρων σκοπευτών, ελευθέρωςεις τον χώρον του Υπουργείου κινουμένων, καθιστά ύποπτον πάσαν αντίθετον θέσιν.Διότι υπήρξεν αληθώς τραγική εν τη ενεργηθείση ερεύνη η ακόλουθος αποκάλυψις:Άτομον εν πολιτική περιβολή, φέρον κόμην μακράν και γενειάδα, εκράτειμακρύκανον πυροβόλον όπλον και ου μόνον ελευθέρως και ανεμποδίστως ως ειςοικείον και γνώριμον χώρον, εκινείτο μεταξύ των οργάνων του Υπουργείου ΔημοσίαςΤάξεως, αλλά και επυροβόλει δια του όπερ έφερε φονικού όπλου εκ διαφόρωνσημείων του κτιρίου και από της ταράτσας, αλλά και εκτός αυτού, κατά τουπλήθους ή και μεμονωμένων διαδηλωτών προς το Πολυτεχνείον και την οδόν Αβέρωφ.Τα στοιχεία ταυτότητος και η κακούργος συμπεριφορά του αδιαστάκτου τούτουφονέως βεβαιούνται εκ των συλλεγεισών αποδείξεων (οράτε καταθέσεις υπ´ αρ. 25,151, 181 και 251). Από της 20.00 ώρας περίπου ήρχισεν η εντός και εκτός τουΠολυτεχνείου ρίψις βομβίδων δακρυγόνων υπό της Αστυνομίας, ενώ η ψυχραιμία καιη υπευθυνότης είχον εγκαταλείψει πολλά από τα κατώτερα ιδία, όργανα της. Ουμόνον εκτύπων ανηλεώς και βαναύσως τους διαδηλωτάς, σοβαράς προκαλούντες ειςτούτους κακώσεις, αλλά και επυροβόλουν δια των όπλων των (καταθέσεις υπ´ αριθ.209, 227, 228 και 258). Και είναι εύκολον να κρίνη τις και να παρακολούθηση τηνκατεύθυνσιν των υπό την δόνησιν παρομοίων ψυχικών εκρήξεων εξαπολυομένωνβολίδων! Εις έτερα σημεία των οδών Πατησίων και Αλεξάνδρας πυραί ηνάπτοντο,οχήματα μετεκινούντο και ανετρέποντο, οδοφράγματα ανεγείροντο, φθοραί καικαταστροφαί περιουσιών προεκαλούντο. Και μέσα εις τον ορυμαγδόν αυτόν τηςκαταστροφής και του ελλοχεύοντας θανάτου έπιπτον οι πρώτοι νεκροί καιτραυματίαι. Είναι έργον δικαιοσύνης δε εξ υπαρχής να τονισθή ότι η τραγωδία δενυπήρξεν μονόπλευρος και δεν εβάρυνεν μόνον το άοπλον πλήθος και τους νέουςδιαδηλωτάς, διότι υπήρξαν και περιπτώσεις τραυματισμού αστυνομικών. Κατάδεκάδας οι τραυματίαι διακομίζονται εις τον πρόχειρον υγειονομικόν σταθμόν τουΠολυτεχνείου και εκείθεν προς τον ΣΑΒ και το Ρυθμιστικόν Κέντρον Αθηνών. Πολλοίδε εξ αυτών εισήρχοντο εις τας γύρωθεν κατοικίας όπου ευγενείς συνάνθρωποι τουςπεριέθαλπον και προσέφεραν τας υπηρεσίας των. Είχεν αρχίσει ήδη η κίνησις τωνασθενοφόρων. Δεν υπήρξεν όμως η αναμενόμενη, ούτε ανάλογος προς το μέγεθος τηςκαταστροφής. Δισταγμός, επιφυλακτικότης, φόβος; Ίσως, διότι και ασθενοφόραεβλήθησαν και παρημποδίσθησαν υπό ομάδων πολιτών και της Αστυνομίας ναεκτελέσουν το έργον των (καταθέσεις υπ´ αριθ. 68 και 227). Άγνωστον τι ακριβώςεπηρέασε την βούλησιντων υγειονομικώς υπευθύνων. Υπήρξαν όμως και ενθαρρυντικοίεξαιρέσεις διακεκριμένων πράξεων φιλαλληλίας και αλτρουισμού. Ιατροί των γύρωπεριοχών προσέτρεξαν εις το Πολυτεχνείον, υπείκοντες εις την φωνήν του ανθρωπιστικούκαι ιατρικού των καθήκοντος, άγνωστοι και ανώνυμοι ιδιώται κινητοποιούνται,αδελφοί νοσοκόμοι προσφέρονται και ιατροί εκ του Ρυθμιστικού Κέντρουκατέρχονται εις το Πολυτεχνείον δια να προσφέρουν τας υπηρεσίας των καιπαραλάβουν τραυματίας. Ότε όμως ήρχισεν η διακομιδή των πρώτων τραυματιών, ειςτο Ρυθμιστικόν Κέντρο Αθηνών η ανθρωπινή βαρβαρότης έδειξε το αληθές προσωπείοντης, ημαύρωσε και διέσυρε πάσαν έννοιαν φιλαλληλίας και ανθρωπισμού. Οιτραυματίαι δεν απετέλουν εκεί αντικείμενον περιθάλψεως και μερίμνης, αλλάστόχον καννιβαλικών εκδηλώσεων εκ μέρους ευάριθμων, εκ των αυτόθι υπηρεσιακώςευρισκομένων, αστυνομικών υπαλλήλων, υπό τας ευλογίας και παροτρύνσεις του τότεδιοικητικού Διευθυντού του Νοσοκομείου, όστις κραδαίνων παρανόμως περίστροφον,υβρίζων και απειλών και βλάσφημων, περιεφέρετο εις τους χώρους του Νοσοκομείουενσπείρων τον τρόμον (οράτε και κατάθεσιν του ιδίου). Υβρίζοντα αναιδώς καιεκακοποιούντο βαναύσως ου μόνον οι τραυματίαι αλλά και οι συνοδοί των. Καιυπήρξαν πολλοί περιπτώσεις βαρύτατων τραυματισμών, υπό των «γενναίων» αυτώναστυνομικών προκληθέντων. Το ανήκουστον όμως και φοβερόν είναι ότι εδολοφονήθηάνθρωπος εν ψυχρώ εκ της κακουργίας των ταύτης: «Γύρω στα μεσάνυχτα τηςΠαρασκευής - κατατίθεται υπό υπαλλήλου του Ρυθμιστικού (κατάθεσις υπ´ αρ. 78) -ένας νέος άνθρωπος, ήλθε στο Ρυθμιστικό, ζητώντας πληροφορίες για τους δικούςτου. Πέσανε επάνω του τρεις αστυφύλακες που ήσαν στο Ρυθμιστικό και τονκομμάτιασαν κυριολεκτικώς στο ξύλο με αποτέλεσμα να πεθάνη. Τον μετέφεραν εν συνεχεία,στον νεκροθάλαμο». Του τραγικού περιστατικού υπήρξαν και άλλοι αυτόπται, οιοποίοι καταθέτουν ομοίως και αποκαλύπτουν μερικούς εκ των δολοφόνων (καταθέσειςυπ´ αριθ. 69, 70, 77, 79, 86 και 94). Ιατρός χειρουργός Ρυθμιστικού καταθέτειότι υπέκυψεν εις τας χείρας του τραυματίας δια πυροβόλου όπλου, συνεπείαβαρείας κρανιοεγκεφαλικής κακώσεως εκ ξυλοδαρμού (κατάθεσις υπ´ αριθ. 86) καιυπάλληλος του ιδίου Νοσοκομείου τονίζει ότι: «το θέαμα ήτο φοβερό και μας έκανενα ντρεπόμαστε για την κατάντια μας» (κατάθεσις υπ´ αριθ. 79). Εν όψει τηςθλιβερός ταύτης πραγματικότητας οι μεν ιατροί εφυγάδευσαν τους τραυματίας ήκατεσκεύασαν ψευδώς τα στοιχεία της ταυτότητος των, ίνα αποφύγουν ούτοι τας ενσυνεχεία βεβαίας κακοποιήσεις των, οι δε τραυματίαι απέφευγαν να μεταβούν ειςΝοσοκομεία ή Κλινικός. Και ούτω την ενροπήν, περί ης η ανωτέρω κατάθεσις,διεδέχθη ο φόβος των ασθενών και η εκ των Ναών της Υγείας απομάκρυνσίς των!Δείγμα και τούτο της πολιτιστικής εξελίξεως μιας εποχής. Ποία όμως ήτο ηεξέλιξις των γεγονότων κατά την ημέραν ταύτην υπό άποψιν υπευθύνουαντιμετωπίσεως των. Περί ώραν 11.00 πραγματοποιείται σύσκεψις εις το γραφείοντου Πρωθυπουργού, παρισταμένων των Αντιπροέδρων της Δημοκρατίας καιΚυβερνήσεως, των Υπουργών Παιδείας και Δημοσίας Τάξεως, του Υφυπουργού παρά τωΠρωθυπουργώ και του Αρχηγού της Αστυνομίας. Μετά ΊΟλεπτον προσέρχεται εις τηνσύσκεψιν και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Και κατά την σύσκεψιν ταύτηναποφασίζεται καθ´ α υπευθύνως υπό τότε Κυβερνητικών παραγόντων υποστηρίζεταικαι κατατίθεται, ότι επ´ ουδενί λόγω θα εχρησιμοποιούντο όπλα, αν προεβάλλετοαντίδρασις και μόνον εν εσχάτη ανάγκη θα επετρέπετο η χρήσις δακρυγόνων,απαγορευομένης όμως της ρίψεως τούτων εντός του Πολυτεχνείου. Η δια τωνγεγονότων όμως αναφανείσα ακολούθως πραγματικότης παρουσιάζεται άντικρυςαντίθετος των εκτεθέντων θεωρητικών εξορκισμών, διότι ισχυροί στρατιωτικοίδυνάμεις εκλήθησαν, χρήσις όπλων εγένετο και αληθής βομβαρδισμός δια δακρυγόνωντων εντός του Πολυτεχνείου έλαβε χωράν. Και εις το ανάκυπταν εύλογον, εκ τωνανωτέρω ερώτημα δίδεται η ακόλουθος - υπό του τότε αρχηγού της Αστυνομίας -απάντησις: «Αι υπάρχουσαι αστυνομικοί δυνάμεις, παρά την ενίσχυσιν τηςΧωροφυλακής, δεν ηδύνατο να ανταποκριθούν δια την αποκατάστασιν της τάξεως.Ενημερώθη σχετικώς το γραφείον Προέδρου Δημοκρατίας (ταξίαρχος ΠαρασκευάςΙωαννίδης), όστις μετ´ ολίγον και περί ώραν 23.15 μοι ανεκοίνωσε τηλεφωνικώςότι απεφασίσθη υπό του Προέδρου της Δημοκρατίας η ενίσχυσις των αστυνομικώνδυνάμεων υπό των Ενόπλων Δυνάμεων, ήτοι δια τριών ή τεσσάρων αρμάτων μάχης,άτινα δια της εντυπωσιακής εμφανίσεως των και μόνον εις τον χώρον τουΠολυτεχνείου, θα εξηνάγκαζον ψυχολογικώς τους εντός ευρισκομένους ναεγκαταλείψουν τας αίθουσας και το προαύλιον του ΕΜΠ» (οράτε κατάθεσιν ανωτέρω).Και ούτω η εις αδυναμίαν ευρισκομένη Αστυνομία δεν συνειδητοποιεί η ιδία τηνανάγκην της ενισχύσεως της, αλλά της εμπνέεται άνωθεν και διατάσσεται ναδιαβίβαση το έγγραφον ίνα πληρωθή ο τύπος του νόμου, διότι - ως επιλέγει ειςτην κατάθεσίν του ο τότε Διευθυντής της Αστυνομίας - «είχεν αποφασισθή προπολλού η επέμβασις του Στρατού και τα άρματα, ότε εγώ υπέγραφαν ήσαν έτοιμα, ήκαι εκινούντο» (οράτε κατάθεσιν) και προς την άποψιν ταύτην πλήρως στοιχείταικαι η υπό του τότε Αρχηγού Ενόπλων Δυνάμεων λαμβανομένη θέσις έναντι των γεγονότων(οράτε κατάθεσιν).

Εύγλωττοικαι αληθώς αποκαλυπτικοί δια την έρευναν οι προεκτεθείσαι λογικοί καιπραγματικοί αντιθέσεις! Υποβάλλει πράγματι, κατά διαταγήν του Αρχηγού, οΔιευθυντής της Αστυνομίας την 23.30 ώραν το υπ´ αριθμόν Β 34258 Φ 0025 /16-11-1973έγγραφον του προς την ΑΣΔΕΝ προς παροχήν αναλόγου ενισχύσεως, συμφώνως τω υπ´αριθ. 341 κανονισμώ «περί της εν πόλεσι και φρουρίοις υπηρεσίας τωνστρατευμάτων (Β.Δ. από 4-9-1949)». Και η προς ψυχολογικόν εκφοβισμόναποβλέπουσα ανάλογος αύτη ενίσχυσις το μεν διέτρεξαν όλα τα από του Προέδρουτης Δημοκρατίας μέχρι του ΣΔΑ ιεραρχικώς ανώτερα στρατιωτικά κλιμάκια, το δεπεριελάμβανε τας ακολούθους στρατιωτικός δυνάμεις: α) Μίαν διλοχίαν του 28ουσυντάγματος, εδρεύοντος εν Χαϊδαρίω με 10-12 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράςπροσωπικού του ΚΕΒΟΠ. Η κίνησις των μονάδων τούτων προς τα στρατόπεδα:Αυξεντίου, Σταθμού Λαρίσης και 951 Λόχου ΕΣΑ διετάχθη την 21.30 - 22.00 ώραν.(Ο τοιούτος χρόνος κινήσεως επιβεβαιοί το ανωτέρω κατατεθέν υπό του τότεΑστυνομικού Διευθυντού Αθηνών), β) Δυνάμεις καταδρομών και δη την Διοίκησιν τουσυντάγματος Αλεξιπτωτιστών, 1ην και 2αν μοίραν Αλεξιπτωτιστών, τμήμα της ΣχολήςΑλεξιπτωτιστών μετά τεθωρακισμένων ομοίως οχημάτων μεταφοράς προσωπικού. Ηκίνησις των τμημάτων τούτων διετάχθη περί την 23.00 ώραν και γ) Ουλαμούςαρμάτων μάχης του ΚΕΤΟ, ανήκοντος πιθανώς εις την 30ήν ΕΜΑ. Ο συντονισμόςκινήσεως των δυνάμεων τούτων ανήκεν εις τον Διοικητήν της ΑΣΔΕΝ, όστις καιώρισεν Συνταγματάρχην ως επικεφαλής δια την επί τόπου εφαρμογήν των διαταγώντου. Αποστολή του, ως αύτη προσδιορίζεται υπό του τότε Αρχηγού ΕνόπλωνΔυνάμεων, ήτο η εν συνεργασία μετά του Διευθυντού της Αστυνομίας αποκατάστασιςτης τάξεως και η εκκένωσις του Πολυτεχνείου. Ο τρόπος εκτελέσεως της αποστολήςταύτης εναπέκειτο εις την διακριτικήν του ευχέρειαν κατ´ ορθήν εκτίμησιν της ηναντιμετώπιζε καταστάσεως, εντός των πλαισίων πάντοτε του κυρίως επιδιωκομένουψυχολογικού επηρεασμού και της μη χρήσεως όπλων. Εβεβαιώθησαν πλήρως υπό τηςενεργηθείσης ερεύνης τα στοιχεία ταυτότητος απάντων των επικεφαλής των ανωτέρωστρατιωτικών τμημάτων Αξιωματικών, ως και του υπό του Διοικητού της ΑΣΔΕΝορισθέντος Συνταγματάρχου ως συνδέσμου, μεταξύ αυτού και της ΑστυνομικήςΔιευθύνσεως Αθηνών (περί των στοιχείων τούτων και πάντων των εκτεθέντων οράτεκαταθέσεις υπ´ αριθ. 105, 110, 133 και 164 ως και 72, 76, 116 και 159).

Ε) ΣΑΒΒΑΤΟΝ,17-11-1993

Οδηγούμεθαήδη ραγδαίως εις την λύσιν του δράματος. Περί το μεσονύκτιον της Παρασκευής,16-11-73, αι μεν αστυνομικοί δυνάμεις έχουν αποκλείσει το οικοδομικόντετράγωνον του Πολυτεχνείου δια της τοποθετήσεως ανδρών εις επίκαιρα σημείαπροσβάσεων υπό τους Αστυνομικούς Διευθυντάς, ο δε στρατός ευρίσκεται ήδη ενκινήσει εγγύς του Πολυτεχνείου. Το τριήμερον των συνεχών συγκρούσεων και οκάματος έχουν υπερφορτίσει μέχρις εκρηκτικότητας την ψυχολογίαν τωνσυμμετεχόντων εις την επιχείρησιν αστυνομικών υπαλλήλων. Περί την 01.30 ώραντου Σαββάτου, 17-11-73, τα εκ της Λεωφόρου Αλεξάνδρας κατερχόμενα άρματαεστάθμευσαν εις την πλατείαν Αιγύπτου, ενώ όγκος διαδηλωτών ευρίσκετο εις τούψος των προ του ΟΤΕ κτισμάτων και καθ´ όλον το πλάτος της Λεωφόρου Πατησίων.Νεαρός Αξιωματικός αγνώστου ταυτότητος, κατελθών ενός των αρμάτων μετά τουοπλοπολυβόλου του, τοποθετείται εις το μέσον της Πατησίων και υβρίζων πυροβολείπρος την κατεύθυνσιν των διαδηλωτών (οράτε κατάθεσιν υπ´ αριθ. 49). Και καθ´όλην όμως την εντός της πόλεως διαδρομήν των αρμάτων ρίπτονται πυροβολισμοί εξαυτών. «Διεπίστωσα μετ´ εκπλήξεως - καταθέτει ο τότε Διευθυντής της Αστυνομίας- ότι τα άρματα ήσαν ουχί 2 ή 3 αλλά ευάριθμα. Μερικά τούτων εκινήθησαν επί τωνπέριξ του Πολυτεχνείου οδών, έρριπτον δε ριπάς πολυβόλων. Τελικώς παρετάχθησανπρο του Πολυτεχνείου με ανημμένους τους προβολείς και τα πολυβόλα εστραμμέναπρος το Πολυτεχνείον. Ερρίπτοντο παρ´ αυτών εκφοβιστικαί βολαί. ΕπλησίασαΑξιωματικόν και του είπον ότι ο πυροβολισμός είναι επικίνδυνος δια τους εις ταςπαρυφάς του Λυκαβηττού και του λόφου Στρέφη κατοικούντας. Μου απήντησε: «Μηνανησυχείς είναι άσφαιρα». Ο ίδιος όμως ακολούθως επείσθη εκ της αποκοπής ηλεκτροφόρωνσυρμάτων των τρόλεϊ, ότι ήσαν ένσφαιρα! (Οράτε κατάθεσίν του υπ´ αριθ. 84). Την01.45 ώραν τα άρματα ενούνται εις τον προ του Πολυτεχνείου χωράν και αι μονάδεςκαταδρομών τοποθετούνται καταλλήλως. Οι ισχυροί προβολείς των αρμάτωνκαταυγάζουν ολόκληρον την περιοχήν του Πολυτεχνείου και οι εντός αυτούεγκλεισμένοι αναρτώνται επί των κιγκλιδωμάτων και χειροκροτούν τους στρατιώταςρίπτοντες διάφορα συνθήματα, όπως «αδέλφια μας φαντάροι, είμαστε άοπλοι, μη μαςχτυπάτε, κ.ά.». Και άρχονται οι αγωνιώδεις διαπραγματεύσεις. Εκπρόσωποι τωνσπουδαστών, μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής αυτών, προσέρχονται περί ώραν02.30 εις την κεντρικήν πύλην του Πολυτεχνείου. Δηλούν ότι αποδέχονται τηνάμεσον και ειρηνικήν εκκένωσιν, υπό την εγγύησιν όμως και παρουσία εκπροσώπωντης Εκκλησίας, της Δικαιοσύνης, των καθηγητών των, του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρούκαι του τύπου. Προσπαθούν να αποφύγουν την μετά βεβαιότητας αναμενομένηνκακοποίησιν και επιζητούν να σωθούν. Οι όροι των όμως απορρίπτονται καιακολουθεί ημίωρον περίπου εκνευρισμού, απειλών, αγωνίας, φόβου καιαπογοητεύσεων. Κατά τον ίδιον χρόνον εις τον προ του Πολυτεχνείου χώρον,έμπροσθεν του ξενοδοχείου ΑΚΡΟΠΟΛ, ευρίσκονται ο Υποστράτηγος Διοικητής τηςΣΔΑ, ο Γενικός Γραμματεύς του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως και ο ΑστυνομικόςΔιευθυντής Αθηνών. Ουδείς όμως εκπρόσωπος της πνευματικής ηγεσίας του τόπουείναι παρών. Και οι εγκλεισμένοι, ατακτήσαντες έστω, νέοι αισθάνονταιανασφαλείς, διότι πάντας τους εκτεθέντος θεωρούν διώκτας και αντιπάλους των.Ήτο ανάγκη επομένως οίκοθεν να ληφθή παν μέτρον διασφαλίσεως της ειρηνικής καιαναίμακτου εξόδου. Πέραν όμως και ανεξαρτήτως οιασδήποτε πολιτικής, ηθικής καικοινωνικής δεοντολογίας ως εκ της φύσεως των εκδηλώσεων και της συμμετοχής νέωνεις ταύτας, επεβάλλετο να τηρηθούν απαρεγκλίτως τα νόμιμα. Και ήσαν ταύτα ταυπό του Ν.Δ. 794 /1971 και του Β.Δ. 269 /1972 προσδιοριζόμενα: διάλυσις τηςπαρανόμου ή εξελθούσης του σκοπού της δημοσίας συναθροίσεως υπό της Αστυνομίαςδια της χρήσεως όλων των - κατ´ εκτίμησιν της καταστάσεως - προσφορών προς τονσκοπόν τούτον μέσων, παρουσία όμως και μετά γνώμην των εκπροσώπων τηςΔιοικητικής και Δικαστικής Αρχής ήτοι του Νομάρχου και Εισαγγελέως Πρωτοδικών.Και τα νόμιμα ταύτα δεν ετηρήθησαν. Δι´ ο και επί του σημείου τούτου εζητήθησανσαφείς διευκρινίσεις από τον έχοντα την κατά νόμον ευθύνην της αντιμετωπίσεωςτων γεγονότων τότε, Αστυνομικόν Διευθυντήν Αθηνών, όστις και κατέθεσεν ταακόλουθα: «Επικείμενης της ενεργείας μας προς εκκένωσιν του Πολυτεχνείου,ητησάμην δια του ασύρματου την αποστολήν επιτόπου του Εισαγγελέως και τουΝομάρχου. Έλαβα μετ´ ολίγον την απάντησιντου Κου Αρχηγού, ότι ούτοι δενανευρίσκονται και ότι οφείλω να ενεργήσω άνευ της παρουσίας αυτών. Τούτοανέφερα και εις τον παριστάμενον Γενικόν Γραμματέα του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεωςκ. Χαράλαμπον Παπαδόπουλον, ο οποίος προφορικώς μου έδωσε την εντολήν ναενεργήσω άνευ της παρουσίας των ειρημένων». Πλήρως όμως εβεβαιώθη ότι οΕισαγγελεύς από ενωρίς ευρίσκετο εις τους τόπους των επεισοδίων και εις τηνΑστυνομικήν Διεύθυνσιν και ειδικώς ερωτηθείς υπήρξεν ανενδοιάστως καιαπεριφράοτως αντίθετος προς πάσαν σκέψιν παραβιάσεως του Πανεπιστημιακού ασύλου(οράτε συμπληρωματικήν κατάθεσιν Δασκαλοπούλου). Αι εντεύθεν προκύπτουσαιδιαπιστώσεις και η κατά την αντιμετώπισιν των διαδηλωτών εν τω ΥπουργείωΔημοσίας Τάξεως εφαρμοσθείσα τακτική, ως ανωτέρω αύτη λεπτομερώς εξετέθη,καταδεικνύουν σαφώς τας πολλαπλός παραβιάσεις του Νόμου και το κατά τηναντιμετώπισιν των γεγονότων κράτησαν πνεύμα αυτοσχεδιασμού και αυθαιρεσίας.Διότι ο νόμος είναι σαφής και η απαιτουμένη υπ´ αυτού παρουσία του Νομάρχου καιτου Εισαγγελέως δεν είναι στοιχείον διακοσμητικόν, αλλ´ ενέχει σημασίανουσιαστικήν, εφ´ όσον «μετά γνώμην αυτών» διατάσσεται η διάλυσις τηςσυναθροίσεως. Και δεν δύναται να υποστηριχθή ότι συνέτρεχαν προϋποθέσεις τηςπαρ. γ του αρθρ. μόνου Β.Δ. 269 / 72, ήτοι ότι επρόκειτο περί περιστάσεωςκατεπειγούσης και παρίστατο άμεσος κίνδυνος διασαλεύσεως της τάξεως, καθ´ αςεπιτρέπεται η εν απουσία των ανωτέρω εκπροσώπων της Διοικήσεως και τηςΔικαιοσύνης ενέργεια. Διότι το τριήμερον των γεγονότων αφαιρεί εξ αυτών πάσανέννοιαν κατεπείγοντος, τουθ´ όπερ και κατενοήθη υπό των υπευθύνων, δι´ ο καιεκλήθη αρχικώς ο Εισαγγελεύς και ήτο δεδομένη, γνωστή σε τοις πάσιν, η κατά τηνδιαδρομήν ταύτην παρουσία Εισαγγελέως. Αποδεικνύεται τούτο εκ των εκτεθέντωνκαι πιστοποιείται εκ των ανταλλαγέντων σημάτων μετά του κέντρου αμέσου δράσεωςτης Αστυνομικής Διευθύνσεως Αθηνών, καθ´ α περί ώραν 02.30 της 17-11-1973ευρίσκετο εις τι σημείον του γύρωθεν χώρου Αντεισαγγελεύς Πρωτοδικών ωςεκπρόσωπος του Εισαγγελέως. Εις τα εκτεθέντα προσθετέον εισέτι ότι η δοθείσαεντολή προς τον Διευθυντήν της Αστυνομίας παρά του Αρχηγού της ΑστυνομίαςΠόλεων και του Γενικού Γραμματέως του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως είναι παρ´νόμος και εντεύθεν δεν καλύπτει αυτόν, διότι κατά την ρητήν επιταγήν της παρ.δ´ της ως είρηται διατάξεως η μετά χρήσεως των όπλων, έστω και προς εκφοβισμόν,διάλυσις συναθροίσεων επικινδύνων δια την ζωήν και σωματικήν ακεραιότητα τωνσυμμετεχόντων εις ταύτας, επιχειρείται πάντοτε και μόνον παρουσία και μετάγνώμην του Νομάρχου και του Εισαγγελέως, μη παρεχομένης εντεύθατης ευχέρειας ωςκατά την παρ. γ´ της άνευ αυτών ενεργείας! Ταύτα, όμως, πάντα προϋπέθετονειλικρίνειαν προθέσεων, μετά συνέσεως, ψυχραιμίας και υπευθυνότηταςεκδηλουμένων. Και δυστυχώς δεν συνέτρεξαν αι στοιχειώδεις αύται προϋποθέσειςαλλά το όλον πρόβλημα αντιμετωπίσθη υπό μορφήν στρατιωτικής επιχειρήσεως, αικρισιμώτεραι φάσεις της οποίας εκτυλίσσονται εν απουσία, ως μη έδει, τωνεκπροσώπων της Διοικήσεως και της Δικαιοσύνης και βεβαίως ου μόνον άνευ γνώμηςαυτών, αλλά και παρά την ρητώς εκφραθείσαν αντίθετον γνώμη του Εισαγγελέως διατον σεβασμόντου πανεπιστημιακού ασύλου. Ο επικεφαλής των στρατιωτικών τμημάτωνΑξιωματικός, αντί να προσφέρη την βοήθειάν του εις τον έχοντα την ευθύνην τηςόλης ενεργείας Διευθυντήν της Αστυνομίας Αθηνών, τον καταργεί και ενεργείαυτοβούλως. Έκτοτε η Αστυνομία δεν έχει την πρωτοβουλίαν των κινήσεων, αλλ´ακολουθεί και αι προβλέπουσαι και ρυθμίζουσαι το πρόβλημα της συνεργασίας στρατιωτικώνκαι αστυνομικών δυνάμεων διατάξεις της κειμένης νομοθεσίας αγνοούνται καιπαραβιάζονται. Διότι κατά τας παρ. 121 και 128 του Κανονισμού της εν πόλεσινΥπηρεσίας των Στρατευμάτων, τα μεν στρατεύματα τίθενται υπό τας διαταγάς ή ειςτην διάθεσιν του προϊσταμένου της Δημοσίας Ασφαλείας ή του ΔιοικητούΧωροφυλακής, έχοντος πλήρη την ευθύνην απέναντι της